بسیاری از انسان‌ها به دلیل از دست دادن یک یا چند دندان، با مشکل اعتماد به نفس مواجه می‌شوند و ارتباطات اجتماعی برای آن‌ها بسیار سخت و غیرقابل تحمل می‌شود. همانطور که می‌دانید داشتن یک لبخند زیبا ارتباط مستقیمی با اعتماد به نفس بالا و زیبایی دارد. متأسفانه در گذشته برای حل این مشکل، فقط گزینه استفاده از دندان مصنوعی مطرح بود؛ اما امروزه با پیشرفت دانش پزشکی و تاسیس کلینیک‌های مجهز و پیشرفته دندانپزشکی، راه حل‌های متعددی برای ایجاد یک لبخند زیبا و داشتن دندان‌های سالم و مرتب ایجاد شده که یکی از آن‌ها، انجام ایمپلنت دندان است. هرکسی که کاندید انجام ایمپلنت دندان است، قطعا خواستار آن است که از مراحل کاشت ایمپلنت دندان اطلاع یابد. بنابراین توصیه می‌شود ما را تا پایان مقاله همراهی کنید تا بیشتر درباره این مراحل اطلاعات کسب کنید.
فهرست مطالب
مراحل قبل از ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان نیز مثل هر جراحی دیگری است که پیش از انجام آن، یکسری اقدامات مهمی نظیر مراجعه به متخصص ایمپلنت و انجام مشاوره، بررسی عکس‌های رادیوگرافی توسط پزشک مربوطه، کشیدن دندان و در صورت نیاز انجام جراحی پیوند استخوان باید به صورت مرحله به مرحله انجام گیرد. بعد از اینکه یک مرکز مناسب انتخاب کردید، باید از یک متخصص ایمپلنت که یک دندانپزشک عمومی است، مشاوره بگیرید تا تعیین کند که آیا شما کاندید مناسبی برای کاشت دندان هستید یا نه.
در قدم بعدی از مراحل کاشت ایمپلنت دندان، دندانپزشک، دندان مورد نظر را با دقت معاینه کرده و یک عکس برداری از لثه و دندان و ناحیه‌ای که دندان از دست رفته است، درخواست می‌کند. انجام سی تی اسکن نیز به متخصص ایمپلنت کمک می‌کند تا مقدار استخوان فک که برای کاشت دندان نیاز است را تعیین کند و تشخیص دهد آیا بیمار به جراحی پیوند استخوان نیاز دارد یا نه. همچنین با بررسی سی تی اسکن، متخصص از مکان ساختارهایی مثل سینوس‌ها و اعصاب آگاهی می یابد که در حین جراحی، آسیبی به آن‌ها وارد نکند.
مراحل ایمپلنت دندان چیست؟
کاشت ایمپلنت دندان به صورت مرحله به مرحله انجام می‌گیرد و قبل از اینکه بتوانید وارد مرحله بعدی شوید، باید یک دوره بهبودی بگذرانید. مهم‌ترین بخش مراحل کاشت ایمپلنت دندان، بررسی وضعیت دندان‌ها، لثه‌ها و استحکام استخوان‌های فک و آرواره است. مراحل ایمپلنت دندان در ایمپلنت دندان جلو و دندان نیش و سایر دندان‌ها هم انجام می‌گیرد و تفاوتی وجود ندارد. در اولین مرحله، ریشه دندان باقی مانده توسط دندانپزشک کشیده می‌شود و بیمار چند هفته بعد می‌تواند اقدام به کاشت ایمپلنت کند.
دندانپزشک برای بررسی وضعیت استخوان‌های فک بیمار، از عکس‌های رادیوگرافی و سی تی اسکن کمک می‌گیرد. در صورتی که پیوند استخوان نیاز باشد، با توجه به وضعیت سلامت استخوان‌ها، برای پیوند زدن به استخوان فک بیمار، از پودر استخوان یا استخوان‌های سالم او استفاده می‌شود. سپس باید 3 ماه بگذرد تا دندانپزشک بتواند ادامه مراحل کاشت ایمپلنت دندان را ادامه دهد. ایمپلنت دندان یک پایه فلزی است که معمولا از جنس تیتانیوم طراحی می‌شود. این پایه توسط جراحی در استخوان فک بیمار کاشته می‌شود و به عنوان ریشه دندان جدید عمل می‌کند. بعد از گذشت 5 ماه که استخوان فک و ایمپلنت با هم جوش می‌خورند، نصب اباتمنت انجام می‌گیرد.
دندانپزشک برای پر کردن فضای خالی و محافظت از پایه کاشته شده، از healing cap استفاده می‌کند. بعد از اینکه یک تاج مصنوعی موقت نصب شد، 1 الی 5/1 ماه نیاز است تا بافت نرم لثه به طور کامل بهبود یابد. قدم بعدی از مراحل کاشت ایمپلنت دندان، قالب گیری از دندان‌هاست. روکش مصنوعی یا همان تاج ایمپلنت در حدود دو هفته ساخته می‌شود و به وسیله چسب مخصوص و یا توسط پیچ به اباتمنت متصل می‌شود. در صورت استفاده از پیچ، با مواد همرنگ دندان پر می‌شود تا از نظر زیبایی مشکلی ایجاد نکند. بعد از اینکه مراحل ایمپلنت دندان به اتمام رسید، ممکن است مشکلاتی نظیر کسالت، تورم لثه و صورت، کبودی پوست و لثه، درد در ناحیه جایگذاری ایمپلنت و خونریزی جزئی رخ دهد که نیازی به نگرانی نیست و با داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک‌های تجویز شده، برطرف می‌شود.
در صورتی که التهاب و خونریزی بیشتر از حد طبیعی ادامه دار شد و یا دچار درد غیر معمول و عفونت شدید، باید به سرعت به دندانپزشک خود مراجعه کنید. شاید فکر کنید که بعد از اتمام مراحل کاشت ایمپلنت دندان، دیگر نیازی به هیچگونه مراقبت نیست و می‌توانید تا سالیان سال از آن دندان استفاده کنید اما مهم‌ترین موضوع در موفقیت انجام ایمپلنت، نگهداری و مراقبت‌های بعد از کاشت ایمپلنت است. حتما باید دو تا سه بار در روز مسواک بزنید و نخ دندان بکشید و از دهان شویه استفاده کنید. از نوشیدن الکل و خوردن غذاهای بسیار سفت خودداری کرده و به صورت دوره‌ای هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.
1- پیدا کردن یک مرکز ایمپلنت مناسب
اولین و مهم‌ترین قدم در مراحل کاشت ایمپلنت دندان، پیدا کردن یک مرکز دندانپزشکی مناسب است که باید با حساسیت ویژه‌ای انتخاب شود؛ چرا که موفقیت، کیفیت و طول عمر ایمپلنت با مهارت و دانش دندانپزشک و همچنین کیفیت تجهیزاتی که استفاده می‌کند، مستقیما در ارتباط است. بنابراین سعی کنید قبل از انجام این درمان حساس، حتما درباره مراکز و کلینیک‌های مختلف تحقیق کنید و از مشاوران هر مرکز درباره مزایا و معایب ایمپلنت سوال کنید تا هیچ نقطه ابهامی برایتان باقی نماند. بسیاری از افراد به دلیل بالا بودن هزینه‌های درمانی دندان به خصوص این روش درمانی حساس که انجام آن به ظرافت و مهارت فوق العاده‌ای نیاز دارد، از انجام آن صرف نظر می‌کنند اما اگر این فرآیند درمانی به خوبی انجام گیرد، به شکلی که بیمار بتواند تا سال‌های سال از نتیجه درمان خود رضایت داشته باشد، توجیه اقتصادی دارد.
2- مشاوره و برنامه ریزی مراحل درمان
وقتی که برای اولین بار به یک مرکز ایمپلنت مراجعه می‌کنید، ابتدا شرایط دندان شما با توجه به عکس‌های رادیوگرافی و سی تی اسکن انجام شده مورد بررسی قرار می‌گیرد و یک طرح درمان اختصاصی ارائه می‌شود. در این طرح ارائه شده، مراحل کاشت ایمپلنت دندان، نوع و برند ایمپلنت، هزینه درمان و تاریخ جراحی تعیین می‌شود. شما هر تعداد دندان که بخواهید می‌توانید با ایمپلنت جایگزین کنید فقط حتما باید وضعیت دهان و دندان‌هایتان توسط دندانپزشک به طور کامل مورد ارزیابی قرار گیرد و در صورت لزوم شاید نیاز باشد که به یک پریودنتیست هم مراجعه کنید.
فردی که شرایطی از قبیل از دست دادن یک یا چند دندان، رشد کامل استخوان فک، داشتن استخوان کافی، سالم بودن بافت دهان، نداشتن بیماری یا شرایط خاصی که روی سلامت استخوان‌ها تاثیر بگذارد را داشته باشد، می‌تواند کاشت ایمپلنت دندان را انجام دهد. حتما سعی کنید در جلسه مشاوره، تمام سوابق پزشکی و داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید تا در طی مراحل کاشت ایمپلنت دندان دچار مشکل نشوید. با توجه به نوع ایمپلنت، جنس و دوام آن، جراحی‌های جانبی و فاکتورهای دیگر، قیمت نهایی متغیر است. بنابراین بهتر است همان ابتدا درباره چنین مسائلی صحبت کنید تا بتوانید با بودجه‌ای که دارید، بهترین جراحی را داشته باشید.
3- درمان‌های لازم قبل جراحی ایمپلنت
انجام یکسری درمان‌های جانبی نظیر کشیدن دندان، پیوند استخوان، سینوس لیفت و … از جمله شرایط ایمپلنت دندان است که دندانپزشک با توجه به وضعیت بیمار تصمیم می‌گیرد که همزمان با جراحی انجام دهد و یا فرصت بیشتری را برای تکمیل فرایند درمان و بهبودی در نظر بگیرد. اما در صورت انجام پیوند استخوان و سینوس لیفت حتما باید 2 تا 6 ماه زمان بگذرد تا پزشک بتواند مراحل کاشت ایمپلنت دندان را شروع کند.
4- مراحل جراحی ایمپلنت
اگر بخواهیم روراست باشیم، باید بگوییم که جراحی ایملپنت و جایگذاری پایه در داخل استخوان فک، یکی از سخت‌ترین مراحل کاشت ایمپلنت دندان است. در این مرحله، اول یک بی حسی تزریق می‌شود و بعد از اینکه داروی بی حسی کامل اثر کرد، دندانپزشک برش کوچکی روی لثه ایجاد می‌کند تا بتواند به استخوان مورد نظر برای جایگذاری ایمپلنت دسترسی پیدا کند. سپس با ایجاد سوراخی کوچک در درون استخوان، پایه ایمپلنت را مثل یک پیچ درون استخوان فک قرار می‌دهد و در صورت نیاز، آن قسمت از لثه را بخیه می‌زند.
5- جوش خوردن پایه ایمپلنت و بستن هیلینگ
بعد از اینکه جراحی ایمپلنت به پایان رسید، دوره نقاهت شروع می‌شود تا استخوان اطراف آن بهبود یابد و پایه ایمپلنت به عنوان ریشه دندان بتواند به خوبی با استخوان فک جوش بخورد. همانطور که گفته شد قبل از اینکه تاج مصنوعی موقت روی پایه نصب شود، به جهت پر کردن فضای خالی و فرم دهی لثه و همچنین محافظت بیشتر از ایمپلنت، از healing cap استفاده می‌شود.
6- مراحل قالب گیری ایمپلنت دندان
یکی از مهم‌ترین مراحل کاشت ایمپلنت دندان، قالب گیری است که اگر به درستی و با دقت انجام نگیرد، نتیجه مطلوب و دلخواهی حاصل نخواهد شد. در واقع هدف دندانپزشک از انجام این مرحله، مشخص شدن کامل جا و زاویه پایه ایمپلنت، وضعیت لثه و دندان‌های مجاور است. قالبی که دندانپزشک از ایمپلنت می‌گیرد باید به صورت کاملا درست به لابراتور منتقل شود تا مراحل ساخت پروتز و روکش مخصوص بیمار انجام گیرد.
2 روش کلی برای قالب گیری ایمپلنت وجود دارد که بعد از آن، باید مواد قالب گیری و تجهیزات دیگر نظیر پیچ گوشتی، کلاهک‌های پایه و … نیز انتخاب شوند. روش تری باز و تری بسته برای قالب گیری ایمپلنت تقریبا مشابه هستند اما معمولا در روش تری بسته، مدت زمانی که برای قالب گیری صرف می‌شود، بیشتر از روش دیگر است. روش open trey که با نام قالب گیری مستقیم هم شناخته می‌شود، درصد موفقیت بالایی دارد چرا که تمامی اقدامات به صورت کاملا اصولی و درست انجام می‌گیرد. در مرحله اول، پیچ هیلینگ اباتمنت توسط یک پیچ گوشتی مخصوص و با چرخ به صورت پاد ساعت گرد باز و از پایه خارج می‌شود.
این مرحله تقریبا 10 روز بعد از بهبود بافت اطراف ایمپلنت انجام می‌گیرد. سپس با به کار بردن یک کوپینگ متناسب با ایمپلنت دندان، فیکسچر انتقال داده می‌شود. فیکسچر مورد استفاده در روی تری باز معمولا مدل مانت است چرا که می‌توان پیچ داخلی را با چرخش ساعت گرد آن، محکم کرد. متخصص ایمپلنت برای اینکه بتواند فیکسچر مانت را عبور دهد، روی قسمتی که ایمپلنت بر روی آن قرار می‌گیرد، یک قالب سفارشی یا یک تری پلاستیک آماده ایجاد می‌کند. سپس مواد قالب گیری توسط یک سرنگ به داخل قالب و اطراف فیکسچر تزریق می‌شود که با این کار، ایمپلنت محکم در جای خود قرار می‌گیرد. دندانپزشک مواد اضافی را از روی اباتمنت پاک کرده و بعد از باز کردن پیچ فیکسچر مانت، آن را از ایمپلنت جدا می‌کند.
شاید در این مرحله احساس بکنید که فیکسچر تکان بخورد اما نیازی به نگرانی نیست چرا که با برداشتن تری قالب گیری، مانت به صورت محکم سر جای خود باقی می‌ماند. در مرحله آخر از قالب گیری که یکی از حساس‌ترین مراحل کاشت ایمپلنت دندان است که به دقت و ظرافت بالایی نیاز دارد، کپی سازی ایمپلنت، اباتمنت و اتچمنت انجام می‌گیرد که مخصوص پروتزهای متحرک است. به این صورت که روی قالب‌های گرفته شده، گچ کاری انجام می‌گیرد و اباتمنت مناسب انتخاب می‌شود. معمولا قالب گیری دندان برای ساخت روکش، طی یک و نهایتا دو جلسه به اتمام می‌رسد.
7- مراحل لابراتوری ایمپلنت
بعد از اینکه قالب گیری ایمپلنت دندان انجام گرفت، قالب‌های گرفته شده به جهت ساخت روکش دندان به صورت سفارشی به لابراتورهای مخصوص ارسال می‌شود. بعد از گذشت چند روز که قالب‌ها آماده شدند، برای نصب بر روی پایه‌ی ایمپلنت به دندانپزشکی فرستاده می‌شوند و دندانپزشک، بقیه مراحل کاشت ایمپلنت دندان را ادامه می‌دهد.
8- مراحل نصب و گذاشتن روکش ایمپلنت
بعد از اینکه روکش ساخته شده توسط لابراتور به دندانپزشکی ارسال شد، اباتمنت که یک قطعه رابط بین روکش ایمپلنت و پایه است، بر روی پایه ایمپلنت بسته می‌شود. برای قرار دادن اباتمنت، بی حسی موضعی تزریق می‌شود و فرد به جز احساس یک فشار جزئی به لثه، هیچ دردی احساس نمی‌کند. با توجه به شرایط بیمار و تشخیص دندانپزشک، جراحی ایمپلنت و اباتمنت می‌تواند در یک جلسه انجام بگیرد. روکش ایمپلنت معمولا به صورت ثابت ساخته می‌شود و با پیچ روی اباتمنت بسته می‌شود اما به درخواست شما و تشخیص پزشک می‌توان از روکش متحرک هم استفاده کرد.
مراحل ایمپلنت دندان چقدر طول می‌کشد؟
یکی از سوالات رایجی که افراد می‌پرسند این است که مراحل کاشت ایمپلنت دندان چقدر طول می‌کشد. این روش درمانی یک پروسه زمانبر است که روند بهبودی آن ممکن است حتی تا یک سال هم طول بکشد. مراحل اجرای ایمپلنت به صورت خلاصه به این صورت است که در اولین جلسه، مشاوره انجام می‌گیرد و طی آن عکس‌های رادیوگرافی، سوابق پزشکی و … بیمار توسط دندانپزشک با دقت بررسی می‌شود و بهترین روش درمان برای وی انتخاب می‌شود.
در جلسه دوم، دندان کشیده می‌شود و اگر نیاز باشد، جراحی پیوند استخوان انجام می‌گیرد. اگر این جراحی لازم باشد، باید مدت زمانی در حدود 4 تا 12 ماه صبر کرد تا استخوان فک به طور کامل بهبود یابد. در مرحله بعدی، ایملپنت طی یک جراحی دو ساعته در استخوان فک کاشته می‌شود. 5 تا 7 ماه نیاز است تا فرایند جوش خوردن پایه و استخوان فک انجام گیرد. بعد گذشت این مدت زمان، healing cap گذاشته می‌شود و تقریبا دو هفته روی لثه باقی می‌ماند. در جلسه بعدی مراجعه به دندانپزشک، اباتمنت روی پایه ایمپلنت قرار می‌گیرد و از یک تاج موقت به مدت 4 الی 6 هفته استفاده می‌شود تا بافت نرم به بهبودی کاملی دست یابد و فک آماده قالب گیری شود. در نهایت روکش دائمی ساخته و نصب می‌شود. مراحل ساخت آن نیز در حدود دو هفته زمان می‌برد.
جمع‌بندی
ایمپلنت دندان یک روش درمانی جدید برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته است که دیگر مشکلات دندان مصنوعی را ندارد. مراحل کاشت ایمپلنت دندان به صورت قدم به قدم و در طی پروسه نسبتا زمانبر انجام می‌گیرد بنابراین نباید انتظار نتیجه‌ی سریع داشت. البته با توجه به شرایط بیمار، پزشک می‌تواند از روش ایمپلنت فوری هم استفاده کند و طی دو جلسه، کار را به اتمام برساند. این روش درمانی نیز همانند هر جراحی دیگری می‌تواند عوارض و خطراتی داشته باشد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به عفونت در محل ایمپلنت، آسیب به سایر دندان‌ها یا رگ‌های خونی، درد و خونریزی اشاره کرد؛ اما خوشبختانه این مشکلات خیلی جدی و دائمی نیستند و با مصرف داروهای تجویز شده برطرف می‌شوند. باید توجه داشته باشید که همه چیز در مهارت و دانش دندانپزشک خلاصه نمی‌شود و شما خودتان هم باید بعد از اتمام مراحل کاشت ایمپلنت دندان، نگهداری و مراقبت‌های لازمه را انجام دهید تا بتوانید سالیان سال از این دندان جایگزین شده استفاده کنید.
واحد تحقیق و توسعه: کلینیک دندانپزشکی تیک
